انواع لنزهای تماسی و مدت‌زمان استفاده از آن‌ها
لنزهای تماسی یکی از بهترین روش‌های اصلاح دید برای افرادی است که علاقه‌ای به استفاده از عینک و یا عمل لیزیک ندارند.
در اینجا اطلاعاتی در مورد لنز گذاری آورده شده است که بهتر است قبل از مراجعه به پزشک برای گذاشتن لنز نسبت به آن‌ها آگاهی پیدا کنیم.
مواد استفاده‌شده در لنزها:
اولین موردی که باید قبل از لنز گذاری به آن توجه کرد مواد استفاده‌شده در لنز می‌باشد. درواقع مواد انتخاب‌شده باید به شکلی باشد که تمام نیازهای چشم افراد را برطرف کند.
بر اساس مواد سازنده لنزها، پنج نوع لنز وجود دارد که به شرح زیر می‌باشد:
-
لنزهای نرم (soft lenses):
لنزهای نرم از پلاستیک‌هایی حاوی آب و موادی ژل‌مانند که به آن هیدروژل می‌گویند ساخته‌شده‌اند. این لنزها بسیار نازک و انعطاف‌پذیر هستند و با سطح رویی چشم مطابقت دارند.
تولید لنزهای هیدروژل در اوایل دهه ۱۹۷۰، باعث شد تا لنز گذاری در میان مردم بسیار محبوب شود زیرا استفاده از این لنزها بسیار راحت بود. در آن زمان لنزهای سخت ساخته‌شده از پلاستیک‌های PMMA، تنها رقیبان لنزهای نرم بودند اما هفته‌ها زمان می‌برد تا چشم انسان با این نوع لنزها سازگار شود و بیشتر مردم نمی‌توانستند از آن استفاده کنند.
-
لنزهای هیدروژل سیلیکونی (Silicone hydrogel lenses):
لنزهای هیدروژل سیلیکونی نوع پیشرفته‌ای از لنزهای نرم هستند که منافذ بیشتری دارند و باعث رسیدن اکسیژن بیشتری به قرنیه می‌شوند. این لنزها در سال ۲۰۰۲ ساخته‌شده‌اند و هم‌اکنون محبوب‌ترین و پرکاربردترین نوع لنز در بین مردم آمریکا می‌باشند.
-
لنزهایی باقابلیت نفوذ گاز (GP or RPG lenses):
این لنزها بسیار شبیه لنزهای PMMA هستند با این تفاوت که دارای منافذی برای عبور اکسیژن می‌باشند. این توانایی باعث شده است که این لنزها نسبت به لنزهای قدیمی PMMA، بهتر بر روی چشم قرار گیرند و استفاده از آن‌ها راحت‌تر باشد.
این لنزها از زمان تولید (۱۹۷۸) تابه‌حال، جایگزین لنزهای PMMA شده‌اند. این لنزها نسبت به لنزهای نرم و سیلیکونی، خصوصاً به افراد آستیگمات، دید واضح‌تری می‌دهند. مدتی طول می‌کشد تا چشم فرد با این نوع لنز سازگار شود ولی پس از سازگاری این لنزها طوری عمل می‌کنند که فرد تفاوتی بین آن‌ها و لنزهای هیدروژل پیدا نمی‌کند.
-
لنزهای ترکیبی (Hybrid contact lenses):
این لنز ترکیبی از تمام لنزها می‌باشد و طوری طراحی‌شده‌اند که به‌راحتی لنزهای نرم یا سیلیکونی و دارای دید واضح لنزهای RPG باشد. قسمت مرکزی این لنزها دارای منافذ عبور گازها است که این محدوده توسط ماده استفاده‌شده در لنزهای هیدروژنی یا سیلیکونی احاطه‌شده است.
باوجود تمام این ویژگی‌های خوب، درصد کمی از مردم آمریکا از این لنزها استفاده می‌کنند. شاید به این خاطر است که این لنزها کارگذاری سخت‌تری دارند و همچنین گران‌تر از لنزهای سیلیکونی و هیدروژنی هستند.
-
لنزهای PMMA:
این لنزها از مواد پلاستیکی سفت و سختی به نام پلی متیل متاکریلات ساخته‌شده‌اند. این ماده را در ساخت شیشه‌های ضدضربه نیز بانام‌های تجاری Lucite،Perspex و Plexiglas استفاده می‌کنند. این لنزها دارای اپتیک بسیار عالی هستند ولی نمی‌توانند اکسیژن را از خود عبور دهند و به‌سختی با چشم سازگار می‌شوند. این نوع لنزها عملاً با لنزهای GP جایگزین شده‌اند و امروزه به‌ندرت استفاده می‌شوند.
طبق آمارگرفته شده در سال ۲۰۱۷، ۶۴% مردم از لنزهای سیلیکونی، ۲۲% از لنزهای نرم، ۱۱% از لنزهای GP و ۱% از لنزهای PMMA استفاده می‌کنند.
مدت‌زمان قرارگیری لنز در چشم
تا سال ۱۹۷۹، همه افراد دارای لنز مجبور بودند، هر شب آن‌ها را دربیاورند و تمیز کنند؛ اما با تولید لنزهای طولانی پوش این افراد توانستند بدون درآوردن لنز به استراحت بپردازند.
امروزه، بر اساس مدت‌زمان پوشش، لنزها به دودسته تقسیم می‌شوند:
- روز پوش (Daily wear): باید هر شب آن را از چشم خارج کرد.
- طولانی پوش (Extended wear): نیازی به خارج کردن آن در هنگام خواب نیست و معمولاً به مدت هفت روز پشت سرهم می‌تواند در چشم باقی بماند.
پوشش مداوم نام لنزهایی است که به مدت ۳۰ روز مداوم می‌توانند در چشم باقی بمانند و این ماکسیمم زمان پوشش لنزی است که مورد تائید FDA قرارگرفته است و برندهای لنزهای طولانی پوش می‌توانند از آن استفاده کنند.
چه موقع باید لنزهای خود را عوض کنیم؟
لنزها، خصوصاً لنزهای نرم، حتی با محافظت‌های بسیار باید بعد از مدتی جایگزین شوند تا از انباشته شدن آلودگی در چشم و درنتیجه عفونت آن جلوگیری شود.
لنزهای نرم بر اساس زمان درآوردن آن‌ها به‌صورت زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
- لنزهای روزانه یک‌بارمصرف Daily disposable lenses(): این لنزها را باید بعد از یک روز استفاده کردن از چشم بیرون آورد.
- لنزهای یک‌بارمصرف (Disposable lenses): باید هردو هفته یا زودتر عوض شود.
- لنزهای مداوم جایگزین (Frequent replacement lenses): این لنزها را باید به‌صورت ماهانه یا هر سه ماه یک‌بار تعویض کرد.
- لنزهای سنتی (Traditional lenses): این لنزها را باید هر شش ماه یک‌بار و یا بیشتر تعویض کرد.
لنزهای GP در مقابل رسوب‌گذاری لنز و عفونت مقاوم‌اند و نباید مداوماً تعویض شوند. بیشتر این نوع لنزها به مدت یک سال یا بیشتر دوام می‌آورند و نیازی به جایگزین شدن ندارند.
بر اساس تحقیقات به‌دست‌آمده در سال ۲۰۱۷، ۴۰% افراد ماهیانه، ۳۵% روزانه، ۲۴% به‌صورت دو هفته یک‌بار و ۱% به‌صورت سالیانه لنزهای خود را تعویض می‌کنند.
استفاده بیشتر از لنزهای ماهیانه نسبت به سالیانه دلایل مختلفی دارد که یکی از آن‌ها اختلاف هزینه آن‌ها می‌باشد.